Kurtarma, yük aktarma ve ip erişim senaryolarında doğru makara seçimi; halat çapı uyumu, rulman/burç verimi, tek/çift/tandem gövde ve tırmanan düğüm uyumu (Prusik-minding) gibi kriterlere dayanır. İlerlemenin otomatik tutulması gereken senaryolarda ilerleme yakalayan makara (kamlı) kullanılır; bu tip ürünler genellikle EN 12278 + EN 567 işaretlemesi taşır.
Swing/fixed cheek, hafif işler.
2:1–3:1 sistemler, blokaj kolaylığı.
Uzun hatlarda hizalı akış.
Prusik düğümü “yediren” yanak tasarımı.
Kamlı/ratchet, kurtarma–çekiş.
Kenar sürtünmesini düşür.
Seçimde ana parametreler: halat uyumu (Ø ve tip), verim (rulman > burç), yanak tipi (swing/fixed), gövde (tek/çift/tandem), Prusik uyumu (PMP) ve ilerleme yakalama (kamlı) ihtiyacı. Aşağıdaki rehber tablo ile doğru çözümü seçin.
Ürün üzerinde belirtilen min–maks çap aralığına sadık kalın; düşük esnemeli iplerde üretici uyumluluğunu doğrulayın.
Rulmanlı makara yüksek verim sağlar; uzun mesafe/çoklu aktarma için idealdir.
Yanaktan taşıp “düğümü yediren” tasarım; kurtarma 3:1/5:1 sistemlerde akışlı çalışır.
Kamlı/ratchet yapı geri kaçışı engeller; çekişte tek kişiyle yük almayı kolaylaştırır.
Becket (ek delik) çoklu makara/çekiş oranı kurarken avantaj sağlar.
Tandem/oval karabina ile hizalamayı koru; köşe rulosu kenar sürtünmesini azaltır.
Tür | Standart(lar) | En iyi kullanım | Öne çıkan |
---|---|---|---|
Tek Makara (swing/fixed) | EN 12278 | Yönlendirme, hafif çekiş | Hızlı kurulum, kompakt yapı |
Çift Makara (becketli) | EN 12278 | 2:1–3:1 kurtarma/taşıma | Blokaj ve oran kurmak kolay |
Tandem Makara | EN 12278 | Hat üstü/uzun geçişler | İki kasnakla hizalı akış |
Prusik-Minding (PMP) | EN 12278 | Prusik’le ilerleme tutma | Yanak şekli düğümü “yedirir” |
İlerleme Yakalayan (kamlı) | EN 12278 + EN 567 | Tek kişi çekiş, kurtarma | Geri kaçışa kilit; yüksek verim* |
Köşe Rulosu/Yönlendirici | — | Kenar sürtünmesi yönetimi | Halat ömrünü ve verimi artırır |
* Bazı ilerleme yakalayan kompakt modellerde üretici verimi ≈%91 ve uyumlu halat aralığı 7–11 mm olarak verilir (modeline göre değişir).
Çoğu makara EN 12278’e göre test/işaretlenir. Kamlı “ilerleme yakalayan” tiplerde ayrıca EN 567 (halat tutucu) işaretlemesi bulunabilir.
Yanaktan taşan form, Prusik düğümünü makara ağzına oturtarak çekişte düğümün çalışmasını “yedirir”; tipik kurtarma palangalarında tercih edilir.
Rulmanlı kasnaklar daha yüksek verim ve akıcılık sağlar; uzun hatlar ve yüksek sürtünmede belirgin avantaj verir.
Yükün geri kaçmasını istemediğiniz çekiş senaryolarında (ör. kazazede kaldırma). Halat çapı/uyumluluğu ve üretici yük limitlerini kontrol edin.
Makaralar EN 12278 kapsamındadır; ip erişimde kullanılan ayarlayıcı/iniş cihazları ise EN 12841 (A/B/C)’e tabidir.