İçerik Menü

Metal üretimi ve imalatı sırasında Kurşuna maruz kalmayı azaltma

Kurşun nedir?

Elementsel kurşun, 327 “C erime noktası ve 1740 “C kaynama noktasıyla yüksek oranda dövülebilir, yumuşak ve yoğun gümüş gri bir metaldir.

Kurşunun doğal olarak var olan cevherlerinden elde edilmesi nispeten kolaydır; çok olması ve fiziksel özellikleri sayesinde tarih boyunca insanlara çok yararlı olmuştur. Modern toplumda, bilinen zehirliliği nedeniyle kullanımı ve uygulamaları sınırlıdır.

Kurşun beni nasıl etkiler?

İş yerinde kurşuna maruz kalmak, sağlık üzerinde bir dizi zararlı etkiye neden olabilir. Bu etkilerin bazıları, kısa vadeli akut maruziyetlerden, bazıları uzun vadeli, tekrarlayan, kronik maruziyetlerden kaynaklanabilir.

Üretim veya imalatta sağlığa yönelik akut etkiler

• Nonspesifik Halsizlik (bitkinlik)
• Abdominal kramplar ve kabızlık
• Miyalji (kas ağrısı)
• Anoreksi

Metal üretimi veya imalatta sağlığa yönelik kronik etkiler

Periferal motor nöropati (özellikle kol felci)
Anemi
Yüksek tansiyon
Böbrek, karaciğer ve akciğer hastalıkları
Sindirim sistemiyle ilgili sorunlar
Erkeklerde doğurganlık sorunları
Ensefalopati (değişen zihinsel durum)
Merkezi Sinir Sistemi (CNS) hasarı
Özellikle fetal gelişimin çok erken safhalarında bozulmuş nörolojik gelişim

Nispeten stabil ve tepkisiz olmasına rağmen, inorganik kurşun ve kurşun bileşenleri endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Endüstriyel işlemler, sağlığa zararlı kurşun tozu, duman veya buhar üretebilir.

Başta petrokimya endüstrisinde kullanılan kurşun alkiller (organik kurşun) bu bültende ele alınmamaktadır.

İş yerinde maruz kalmalar ne zaman gerçekleşir? Nefes alma

Kurşuna maruz kalmanın birincil yolu, genellikle elementsel kurşun ve alaşım üretimi ve çalışması sırasında tozları ve dumanları solumaktır. Metal üretiminde, kurşun içeren alaşımlarda kaynak, taşlama, delme ve polisaj işlemlerinin yapılması önemli derecede maruz kalma ile sonuçlanabilir.

Kaynak dumanı nedir?

Kaynak dumanının büyük kısmı, kaynak arkı tarafından buharlaştırılan dolgu teli malzemesidir. Gaz halindeki metal, metal oksit oluşturmak için havadaki oksijenle reaksiyona girer ve küçük metal oksitten, duman parçacıkları oluşturmak üzere katılaşır. Bazı kaynak dumanları kaynak yapılan metallerden ortaya çıkar.

Birçok dolgu teli, solunursa zehirli ve zararlı sağlık etkileri olduğu bilinen metaller içerir. Dolgu telinin içeriği ve oluşan kaynak dumanının miktarı, kaynak işlemine göre değişiklik gösterir.

Sıcak işler

Metallerin kesimi, taşlanması ve hatta cilalanması dahil, diğer yüksek enerjili veya 'sıcak iş' içeren işlemler kolayca solunabilen metal ve metal oksit parçacıkları oluşturabilir.

Diğer endüstriyel uygulamalar (örneğin, kurşun içeren toz veya sıvı kimyasalları işleme veya uygulama), kurşun tozu, buharı veya dumanı oluşturabilir.

Dermal

İkincil bir maruz kalma, özellikle sıvı biçimde kurşunun kolayca deriye nüfuz edebildiği veya deriye zarar verebildiği deri ve gözlerle temas durumudur.

Yeme

Çalışanlar, elleri kirli haldeyken yeme, içme, sigara içme veya tırnaklarını yeme yoluyla kurşunun kazara yenmesi sonucu kurşuna maruz kalabilir.

İş yerinde maruz kalmaların gerçekleşebileceği Endüstriler / Uygulamalar

Bireylerin kurşun bileşiklerine maruz kalabileceği metal üretimi ve imalatı uygulamaları ile diğer endüstri ve işlem örnekleri:

Metal üretimi, metal imalatı ve ilgili alanlar

Kurşun ve diğer metalleri eritme, düzeltme, alaşımlama ve dökme
Kurşun içeren metalik kurşun ve alaşımlar ile çalışma
Hurda ve atıklardan kurşunu geri alma ve geri dönüştürme

Not: yüksek sıcaklıkta gerçekleştirilen kurşun işlemleri (sıc. > 500 °C), kurşun tozu üretme olasılığı daha yüksek olan diğer işlemlere kıyasla daha yüksek kurşun dumanı seviyesine neden olur.

Diğer uygulamalar

• Kurşun boyaları sökme, sıyırma ve yakma
• Yıkım ve sökme işlemlerinde sıcak kesme
• Kurşun-asit akü üretim, parçalama ve geri dönüştürme işlemleri
• Bazı binalardaki boyama ve araçlardaki sprey boyama
• Kurşun bileşiklerini ve kimyasallarını üretme ve işleme
• Vitray üretimi
• Pigmentlerin, renklerin ve seramik sırların üretimi ve kullanımı

Not: yüksek sıcaklıkta gerçekleştirilen kurşun işlemleri (sıc. > 500 °C), kurşun tozu üretme olasılığı daha yüksek olan diğer işlemlere kıyasla daha yüksek kurşun dumanı seviyesine neden olur.

Kendimi korumak için ne yapabilirim?

Uygun kontrolleri kullanın

İşverenlerin, hangi kontrol önlemlerinin gerekebileceğini anlamak için, maruz kalma sınırlarına kıyasla maruz kalma seviyelerinin belirlenmesini içeren bir risk değerlendirmesi yapması gerekir.

Gerekirse, hiyerarşik kontroller uygulanmalı ve bunların geçerliliği ölçümlenmelidir. Örneğin, lokal egzoz havalandırması, kaynak, taşlama ve diğer birçok uygulamada kullanılan çok etkili bir mühendislik kontrolü olabilir.

İhtiyacınız olan ekipmanı edinin.

Diğer denetim yöntemlerine ek olarak, çalışanlara yönelik maruziyetlerin ve risklerin azaltılması için Solunum Koruyucu Donanım (SKD) gibi Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) gereklidir.

Solunum Koruyucu Donanım (SKD) – filtreli solunum cihazları

3M'in, metal üretimi ve imalatında yaygın olarak karşılaşılan toza, buğuya, metal dumanına, ozona ve diğer gazlara ve buharlara maruz kalmayı azaltmaya yardımcı olan çok çeşitli bir SKD yelpazesi bulunmaktadır: tek kullanımlık partikül toz maskeleri, yeniden kullanılabilir yarım ve tam yüz maskeleri, sağlam yüz maskeleri, başlıklar ve baretlerle birleştirilen ağır iş için pille çalışan hava temizleyici solunum maskeleri.

Solunum Koruyucu Donanım (SKD) – hava beslemeli solunum sistemleri

3M'in, en zorlu çalışma ortamlarının bazılarında kullanıma uygun, sürekli ve hava supabı destekli çok çeşitli hava maskeleri de bulunmaktadır.

Solunum korumalı kaynak siperleri

3M'in, zararlı ışık, kıvılcım ve sıçramaya karşı göz ve yüz koruması sağlayan kapsamlı 3MTM SpeedglasTM Kaynak siperleri de vardır. Bu kaynak siperlerinin tamamı 3M'in kullan-at veya tekrar kullanılabilir yarım yüz maskeleri ile birlikte kullanılabilir. Alternatif olarak, 3M'in tek üründe birden fazla türde koruma sağlamak üzere, 3M elektrikli veya hava destekli sistemleri ile çalışmak üzere tasarlanmış kaynak siperleri ve başlıkları bulunmaktadır.

Göz ve Yüz Koruyucu Donanım

3MTM SpedglasTM kaynak siperliğini, ister otomatik karartma filtresiyle ister hafif tam yüz maskesiyle kullanın, 3M'in kaynak ve metal işçiliğinde karşılaşılan birçok tehlikeye karşı koruma sağlayan her türlü KKD'leri bulunmaktadır.

Diğer KKD'ler

3M güvenle, rahatça ve verimlilikle çalışmanız için çok çeşitli başka güvenlik çözümleri de sunabilmektedir:

Baş, göz ve yüz koruması
Kullan-at ve tekrar kullanılabilir kulak tıkaçları, kulaklıklar
İletişim çözümleri
Kullan-at ve tekrar kullanılabilir koruyucu iş tulumları

• El ve cilt koruması için uygun iş eldivenleri
• Düşmeye karşı koruma
• Kapalı alan çözümleri
• Sabit ve kişisel gaz algılama

• Sabit alev algılama çözümleri

Bunu Biliyor muydunuz?

Metal işçileri, özellikle kaynakçılar zatürree enfeksiyonlarını kapmaya eğilimlidir. Bu hastalıklar genellikle antibiyotiklerle tedavi edilebilir, ancak kaynakçılarla ciddi veya ölümcül zatürree enfeksiyonlarının görülmesi riski arasında net ve artan bir korelasyon vardır.

Tıbbi Bilgiler

Kurşun ve inorganik kurşun bileşikleri, Uluslararası Kanser Araştırmaları Kurumu (IARC) tarafından insanlar (Grup 2A) için muhtemelen kanserojen olarak sınıflandırılır.
İş yerinde maruziyetin başlıca nedeni solunumdur. Daha büyük partiküller üst solunum yollarında yakalanarak tüylerle yemek borusuna aktarılabilir ve yutulabilir.

Başka birçok partikül tehlikesinden farklı olarak, kurşun, solunum sistemi (akciğerler) ve mide yoluyla kan dolaşımına kolayca geçebilir. Kana girdikten sonra, vücutta taşınır ve en sonunda sürekli olarak biriktiği kemiklerde kalır. Kurşun ve kurşun bileşikleri zaman içinde yavaşça metabolize edilir ve maruz kalma ile atılma arasında uzun gecikmelerle idrarla atılır.

Önemli derecede kurşuna maruz kalan ya da muhtemel kişilerin, kan ya da idrarlarındaki kurşun seviyelerinin periyodik olarak izlenmesi dahil olmak üzere düzenli sağlık kontrollerinden ve tıbbi gözetimden geçmeleri için ulusal yönetmelikler gerekebilir.

Ulusal yönetmeliklerde, genel olarak, kanda veya idrarda kurşun konsantrasyonunun aşılmaması gereken 'süspansiyon seviyesi' tanımlanır. 'Süspansiyon seviyesi' aşılmışsa çalışanın daha fazla maruziyete neden olabilecek görevlerden uzaklaştırılması ve iyileştirmeye yönelik aksiyonlar alınması gerekir.

Ulusal düzenlemeler, kandaki veya idrardaki konsantrasyonun (metal) aşılması durumunda ek izleme ve kontrol önlemlerinin uygulanmasını başlatabilecek, 'eylem seviyesi' de belirtilebilir.

Kurşuna maruz kalmaları kontrol etmenin önemli bir öğesi, doğru hijyen pratikleri uygulayarak (örneğin yıkama, değişme ve duş tesisleri) alınımı en aza indirmektir.

Kaynak : 3M İş Güvenliği